Xuất hàng tiêu dùng nội bộ là vấn đề mang tính chất rất đặc thù trong các doanh nghiệp, có nhiều quy định riêng về hạch toán, xuất hóa đơn, các vấn đề liên quan về thuế GTGT, thuế TNDN. Trong nội dung bài viết này, ACMan sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu những nội dung liên quan đến khái niệm và cách hạch toán xuất hàng tiêu dùng nội bộ.
1. Hàng tiêu dùng nội bộ là gì
a. Khái niệm
Hàng tiêu dùng nội bộ là khái niệm chỉ việc sử dụng các loại hàng hóa, dịch vụ, thành phẩm (hoặc bán thành phẩm) cho các hoạt động trong nội bộ doanh nghiệp.
b. Phân loại hàng tiêu dùng nội bộ
Hiện nay có hai cách phân loại hàng hoá tiêu dùng nội bộ là:
– Phân loại theo mục đích sử dụng:
- Hàng tiêu dùng nội bộ phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh,
- Hàng tiêu dùng nội bộ không phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.
– Phân loại theo phương thức sử dụng:
- Tiêu dùng nội bộ: Là việc sử dụng các loại hàng hóa, dịch vụ, thành phẩm (hoặc bán thành phẩm) trong nội bộ là khâu tiêu dùng. Ví dụ: Doanh nghiệp sản xuất máy tính xuất máy tính lắp đặt cho hoạt động nhân viên tại các phòng ban, doanh nghiệp sản xuất nước uống đóng chai và xuất nước đóng chai cho hội nghị khách hàng
- Luân chuyển nội bộ: Là việc sử dụng các loại hàng hóa, dịch vụ, thành phẩm (hoặc bán thành phẩm) để làm vật tư đầu vào cho một quá trình sản xuất thành phẩm tiếp theo. Ví dụ: Nhà máy lắp ráp ô tô có sản xuất cả các bộ phận khác của ô tô (ví dụ như lốp, ắc quy) thì nếu sử dụng lốp, ắc quy để lắp ráp ô tô thì đây là quá trình luân chuyển nội bộ vì lốp, ắc quy là vật tư đầu vào để lắp ráp ô tô.
Lưu ý, trong quá trình phát sinh việc luân chuyển nội bộ hàng hóa giữa các đơn vị trong một doanh nghiệp thì doanh nghiệp cần lưu ý vấn đề tổ chức bộ máy kế toán và phân cấp hạch toán, phân cấp quản lý kinh tế giữa các đơn vị với nhau. Những nội dung này ngoài việc ảnh hưởng tới phương pháp kế toán hàng hóa tiêu dùng nội bộ còn tác động tới nghĩa vụ kê khai và nộp các khoản thuế liên quan phát sinh từ giao dịch.
2. Về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hàng tiêu dùng nội bộ
a. Thuế giá trị gia tăng
Thông tư 119/2014/TT-BTC ngày 25/8/2014 của Bộ Tài chính quy định:
– Hàng tiêu dùng nội bộ sử dụng với mục đích phục vụ sản xuất kinh doanh thì không phải tính, nộp thuế GTGT.
– Hàng tiêu dùng nội bộ sử dụng không phục vụ sản xuất kinh doanh thì phải tính, nộp thuế GTGT.
b. Thuế thu nhập doanh nghiệp
Thông tư 119/2014/TT-BTC ngày 25/8/2014 của Bộ Tài chính quy định: hàng tiêu dùng nội bộ sử dụng với mục đích phục vụ sản xuất kinh doanh (thuộc nội bộ doanh nghiệp) thì không tính vào doanh thu tính thuế TNDN.
3. Về việc xuất hoá đơn hàng tiêu dùng nội bộ
Nghị định 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn chứng từ như sau:
“Điều 4. Nguyên tắc lập, quản lý, sử dụng hóa đơn, chứng từ
Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua (bao gồm cả các trường hợp hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hóa, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động và tiêu dùng nội bộ (trừ hàng hóa luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất); xuất hàng hóa dưới các hình thức cho vay, cho mượn hoặc hoàn trả hàng hóa) và phải ghi đầy đủ nội dung theo quy định tại Điều 10 Nghị địnhnày, trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử thì phải theo định dạng chuẩn dữ liệu của cơ quan thuế theo quy định tại Điều 12 Nghị định này.”
Như vậy, nếu xuất hàng để tiêu dùng nội bộ phải xuất hóa đơn, còn trường hợp xuất hàng luân chuyển nội bộ thì không phải xuất hóa đơn.
Khi xuất hóa đơn với hàng tiêu dùng nội bộ sử dụng với mục đích phục vụ sản xuất kinh doanh, do hàng tiêu dùng nội bộ không phải tính, nộp thuế GTGT nên khi xuất hóa đơn cần lưu ý một số điểm dưới đây:
– Tên hàng hóa ghi kèm nội dung “xuất tiêu dùng nội bộ”
– Giá bán hàng hóa là giá bán chưa có thuế GTGT
– Dòng thuế suất và tiền thuế không có số liệu, gạch chéo
Khi xuất hóa đơn với hàng tiêu dùng nội bộ sử dụng với mục đích không phục vụ sản xuất kinh doanh thì thực hiện xuất hoá đơn như đối với trường hợp bán hàng hoá, dịch vụ thông thường.
>>> Xem thêm:
Hướng dẫn hạch toán thanh lý tài sản cố định theo từng trường hợp
Hạch toán chi phí thuê nhà, văn phòng theo từng trường hợp
4. Hạch toán hàng tiêu dùng nội bộ
Hiện tại các doanh nghiệp tại Việt Nam đang thực hiện chế độ kế toán doanh nghiệp theo hướng dẫn tại một trong hai thông tư sau:
– Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính về hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp
– Thông tư 133/2016/TT-BTC ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính về hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa
Về hạch toán hàng tiêu dùng nội bộ theo chế độ kế toán được hướng dẫn theo các thông tư nêu trên đều được hạch toán giống nhau, cụ thể:
a. Trường hợp xuất kho sử dụng ngay cho tiêu dùng nội bộ
Trường hợp xuất kho thành phẩm, hàng hóa, hoặc sản phẩm sản xuất hoàn thành được sử dụng ngay cho tiêu dùng nội bộ tại đơn vị, kế toán ghi nhận như sau:
– Nợ các TK 641, 642, 242, 241, 211…
– Có TK 154 – Chi phí SXKD dở dang
– Có TK 155 – Thành phẩm
– Có TK 156 – Hàng hóa
Trường hợp này, kế toán phải xuất hóa đơn theo hướng dẫn ở các mục trên.
b. Trường hợp xuất kho phục vụ cho quá trình sản xuất tiếp theo
Trường hợp xuất kho thành phẩm, hoặc bán thành phẩm phục vụ cho quá trình sản xuất tiếp theo (được thực hiện tại một bộ phận, đơn vị khác), kế toán ghi nhận như sau:
– Nợ TK 621, 627, 241,…hoặc Nợ TK 154
– Có TK 155, TK 154…
Tuy nhiên, cần xem xét cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán, phân cấp quản lý kinh tế giữa các đơn vị để xác định phương pháp hạch toán phù hợp và tuân thủ các hướng dẫn của pháp luật thuế.
Như vậy, khi thực hiện nghiệp vụ xuất hàng tiêu dùng nội bộ, kế toán phải căn cứ vào mục đích sử dụng hàng tiêu dùng nội bộ (phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh hay không) để tính, nộp thuế GTGT và tính vào doanh thu tính thuế TNDN cho phù hợp. Đồng thời cần phân biệt hàng tiêu dùng nội bộ và hàng luân chuyển nội bộ để thực hiện xuất hóa đơn đúng quy định vì chỉ có hàng tiêu dùng nội bộ mới thực hiện xuất hoá đơn.
Để hạch toán xuất hàng tiêu dùng nội bộ hiệu quả, hiện nay hầu hết các doanh nghiệp đã chuyển sang sử dụng phần mềm kế toán. Các anh chị kế toán có thể đăng ký dùng thử phần mềm kế toán ACMan để thực tế trải nghiệm một giải pháp với nhiều tính năng, tiện ích như:
– Tích hợp Hoá đơn điện tử – cho phép xuất hoá đơn ngay trên phần mềm
– Đáp ứng đầy đủ các nghiệp vụ kế toán: Đầy đủ tất cả nghiệp vụ kế toán theo TT133 & TT200, từ Quỹ, Ngân hàng, Mua hàng, Bán hàng, Kho, Hóa đơn, Thuế, Giá thành,…
– Tự động xuất nhập liệu: phần mềm có tính năng tự động nhập liệu và xuất dữ liệu, giúp rút ngắn thời gian nhập chứng từ, tránh sai sót
– Tự động tổng hợp số liệu và kết xuất báo cáo tài chính với hàng trăm biểu mẫu có sẵn giúp kế toán đáp ứng kịp thời yêu cầu của lãnh đạo.
Mọi chi tiết về sản phẩm, xin quý khách hàng vui lòng liên hệ:
Phòng Kinh Doanh Công ty Cổ phần ACMan
Điện thoại: 1900 63 66 85
Hotline: 0966 04 34 34
Email: sales@acman.vn
