Kế toán là gì?
Kế toán lịch sử hình thành và phát triển
Kế toán hiểu đơn giản là việc ghi chép lại các hoạt động của một doanh nghiệp, thống kê và cân đối sổ sách báo cáo các kết quả kinh doanh từ đó xác được sức khỏe của doanh nghiệp biết được điểm mạnh, điểm yếu chỗ nào cần đầu tư thêm chỗ nào cần cắt giảm bớt chi phí, để ngăn ngừa những khoản phát sinh không cần thiết giúp mang lại lợi nhuận tối đa cho doanh nghiệp.
Vậy kế toán được hình thành từ bao giờ quá trình phát triển và các thời kỳ của nó ra sao, trong bài viết này chúng tôi sẽ nêu ra các sự kiện, quá trình hình thành và phát triển của kế toán từ khi mới hình thành cho tới nay, tất cả các sự kiện, dấu mốc lịch sử quan trọng góp phần hình thành và phát triển của kế toán đều được chúng tôi nghiên cứu rất tỉ mỉ trong một thời gian dài từ nhiều nguồn dữ liệu khác nhau.
Sau đó chúng tôi tổng kết lại tất cả những dấu mốc và sự kiện đó để viết thành một bài hoàn chỉnh. Chúng tôi đã cố gắng nhất có thể trong phạm vi hiểu biết của mình để tránh né những chuyện tầm phào những câu từ nhàm chán, chúng tôi chỉ kể ra những gì mang lại giá trị nhất cho bạn đọc dựa trên các sự kiện lịch sử đã xảy ra bằng các câu từ rõ ràng dễ đọc và dễ hiểu nhất. Mỗi câu từ mỗi ý trong bài viết này được cân nhắc và chăm chút một cách rất tỉ mỹ để bạn đọc không bị nhàm chán không cảm thấy khô khan thu được nhiều giá trị nhất.
Kế toán từ những ngày đầu tiên hình thành.
Tất cả những nghiên cứu đều chỉ ra rằng Thời kỳ sơ khai đầu tiên của kế toán bắt nguồn từ nền văn minh Lưỡng Hà cách đây khoảng 7.000 năm, ở nền văn minh cổ đại này xuất hiện các bộ tộc tiên tiến đầu tiên trên thế giới. Các hình thức kế toán sơ khai đầu tiên được biết tới bởi các ký tự ghi trên vách đá hoặc các nút thắt trên những sợ dây. Những người đầu tiên sử dụng được các kỹ thuật ghi chép này nhanh chóng trở thành tầng lớp giàu có họ trở thành các lãnh chúa các thương gia giàu có nhiều của cải họ thuê những người làm và trả lương, đây chính là mầm mống đầu tiên của việc hình thành nên sự phân chia giai cấp giàu nghèo của xã hội và cơ sở để hình thành nên các quốc gia.
Tuy nhiên mãi tới thời kỳ Hy Lạp Cổ Đại khi mà bảng chữ cái đầu tiên trên thế được người Hy Lạp đưa vào sử dụng họ đã biến các ký tự thành chữ viết và lưu lại trên thân cây, da thú, vải… Thì xã hội phát triển lên một thời kỳ rực rỡ. Những nhà khoa học đầu tiên xuất hiện ở đây làm nền tảng cho khoa học hiện đại, sách bắt đầu được viết trên da thú và được vua chúa hay những gia đình giàu có sử dụng để học hỏi và lan truyền, xã hội Hy Lạp cổ đại phát triển vàng son và rực rỡ nhất theo thể chế các thành bang, giống như các Quốc gia độc lập phát triển cạnh tranh nhau. Của cải được tạo ra nhiều vô số ở tầng lớp giàu có các lĩnh vực của xã hội như văn hóa nghệ thuật, lịch sử, văn học, toán học phát triển rực rỡ và được ghi chép lại thành các bản thảo trên da thú thân cây hoặc bia đá…
Những gia đình giàu có cũng sử dụng chữ viết để ghi chép lại công việc làm ăn buôn bán của họ từ đó tạo ra của cải khổng lồ cho gia đình họ. Văn hóa Hy Lạp chính là nền tảng đầu tiên định hình cho sự phát triển của văn minh thế giới ngày nay.
Sau thời kỳ phát triển vàng son và rực rỡ của Hy Lạp cổ đại bắt đầu chuyển dần sang thời kỳ La Mã cổ đại, về cơ bản thì không có nhiều cải tiến hơn thời Hy Lạp cổ đại, tuy nhiên ở La Mã cổ đại bộ máy nhà nước được hoàn thiện hơn, quyền lực tập trung vào tay các vị Hoàng Đế.
Ở thời kỳ này các vị hoàng đế La Mã đưa ra những chính sách phổ cập chữ viết. Vì thế chữ viết được dạy và lan truyền một cách rộng rãi ra hầu hết mọi tầng lớp trong xã hội, sách cũng được viết và đưa vào giảng dạy nhiều hơn, mọi tầng lớp người ở La Mã đều được học chữ và đọc sách trừ những người ở tầng lớp bần cùng nhất trong xã hội như nô lệ.
Từ những phổ cập rộng rãi về chữ viết đó mà xã hội La Mã phát triển hùng mạnh và giàu có nhất ở mọi tầng lớp trong xã hội. Của cải được tạo ra vô số các ghi chép tính toán được sử dụng rộng rãi và được ghi lại bởi các thương gia, ở thời này những người bình thường cũng thể ghi chép và tính toán được. Một số lĩnh vực phát triển mạnh mẽ nhất bao gồm lịch sử, văn học, khoa học, toán học và mạnh mẽ nhất có lẽ là các ghi chép trong công việc buôn bán làm ăn vì được sử dụng rộng rãi ở mọi nơi và mọi tầng lớp có thể nói đây là thời kỳ phôi thai đầu tiên của kế toán ngày nay.
Vào thời kỳ cuối của đế quốc La Mã cho tới năm 476 khi Đế Chế Là Mã sụp đổ hoàn toàn. Châu Âu bước bước vào một thời kỳ đen tối nhất trong lịch sử, thời trung cổ kéo dài 1000, ở thời kỳ này chiến tranh liên miên xảy ra nhiều và ở khắp mọi nơi dân số sụt giảm nghiêm trọng. Mọi mặt của xã hội đều bị suy thoái và thụt lùi rất xa so với thời kỳ hoàng kim đỉnh cao trước đó, hoạt động kinh doanh buôn bán bị ngưng trệ và xa suốt nghiêm trọng, người và của cải đều bị huy động vào các cuộc chiến tranh ở thời kỳ này. Mọi mặt của đời sống văn hóa xã hội kinh tế đều bị tàn phá, bị suy giảm và thụt lùi rất xa so với trước đây.
Mãi cho tới thế kỷ thứ 15 khi diễn ra thời kỳ Phục Hưng ở Ý, sau một nghìn năm loạn lạc liên miên những gia đình giàu có ở Ý bảo trợ cho một phong trào gọi là Phục Hưng để khôi phục lại sự phát triển mạnh mẽ và hưng thịnh trước kia. Các nhà khoa học và tri thức được tài trợ tiền bạc và của cải để nghiên cứu lại các tài liệu quan trọng về văn hóa, chính trị, kinh tế, đời sống văn học nghệ thuật ở thời kỳ đỉnh cao Hy Lạp và La Mã trước đó. Ở thời kỳ này vô số những nhà khoa học nổi tiếng nhất của mọi thời đại đã được nghi nhận, các tác phẩm về hội họa văn hóa xã hội chính trị đời sống kinh tế được phục hồi và được phát triển lên một tầm cao rực rỡ mới. Đây chính là nền tảng quan trọng nhất để Châu Âu vươn lên trở thành Châu lục giàu có và hùng mạnh nhất trong các thế kỷ tiếp theo.
Kế toán một kỷ nguyên mới Luca Pacioli cha đẻ của ngành kế toán hiện đại
Vào năm 1494 một nhà toán học người Ý, tên là Luca Pacioli đã cho ra đời cuốn sách tên là “Hệ thống sổ sách kế toán kép” bao gồm một luận 27-trang, trong cuốn sách này ông nêu ra hệ thống nền tảng cho kế toán ngày nay bao gồm sổ cái, sổ chi tiết, ghi nợ, ghi có, tín dụng… Với mục đích theo dõi các khoản nợ của khách hàng, và của chủ nợ, đồng thời ghi chép lại các vụ mua bán và các hoạt động kinh doanh.
Kể từ khi đó Luca Pacioli trở thành cha đẻ và là người đặt nền tảng cho ngành kế toán hiện đại, các nguyên tắc và ghi chép của ông vẫn không thay đổi nhiều chúng được giữ nguyên và phát triển cho tới ngày nay.
Vào những năm 1600 sự phát triển mạnh mẽ của những công ty cổ phần bắt nguồn từ nước Anh đã khiến cho ngành kế toán phát triển vượt bậc, các nhà đầu tư yêu cầu minh bạch thông tin và muốn nắm bắt tình hình tài chính cũng như các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đã đưa kế toán trở thành một một hoạt động chủ chốt và không thể thiếu trong các bộ phận của công ty. Cũng chính từ đây các nhánh của kế toán được cụ thể hơn và phân chia thành kế toán quản trị và kế toán tài chính.
Tiếp theo sau là sự mở rộng lãnh thổ chưa từng thấy ở Đế Quốc Anh ra hầu hết các khu vực trên thế giới và sự ra đời của cách mạng công nghiệp lần thứ nhất tại Anh vào cuối thế kỷ 18 bằng việc phát minh ra máy móc để thay thế sức lao động của con người đã đưa nước Anh thành một trung tâm kinh tế chính trị giàu có và quyền lực nhất thế giới. Nghề kế toán cũng phát triển nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu ghi chép sổ sách cân đối chi phí ở các công ty tại Anh.
Bước sang thế kỷ 19 cuộc cách mạng công nghiệp chuyển từ Anh sang Mỹ với tên gọi cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai bằng việc đưa đường sắt vào sử dụng rộng rãi. Khoảng cách từ đầu này tới đầu kia của đất nước được rút ngắn lại hàng hóa sản xuất ra được chuyển đi nhanh chóng chưa từng thấy, nếu trước đây chuyển một chuyến hàng mất hai tháng thì với sự ra đời của đường sắt khoảng thời gian đó được rút ngắn lại còn 2 ngày và số lượng vận chuyển thì nhiều lên tới vài trăm lần.
Nước Mỹ bắt đầu thay thế Anh trở thành nước tạo ra nhiều của cải và giàu có nhất trên thế giới, giới trí thức giàu có ở Anh và các nước Châu Âu khác bắt đầu di cư sang Mỹ để sinh sống và phát triển. Nhu cầu về ghi chép sổ sách và kế toán đã khiến một lượng lớn những người có nghiệp vụ về kế toán tới Mỹ làm việc. Nghề kế toán tiếp tục phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ cùng với sự phát triển của các công ty và tập đoàn kinh tế lớn. Nhu cầu ghi chép sổ sách tính toán và cân đối chi phí ngày càng cần thiết hơn để đáp ứng cho nhu cầu phát triển nhanh chóng của các công ty trong nền kinh tế.
Tới năm 1955 khi hãng công nghệ IBM phát minh ra chiếc máy tính đầu tiên sử dụng cho mục đích kế toán và tính lương, ngành kế toán tiếp tục một bước phát triển vượt bậc mới, việc kế toán ghi chép thực hiện trên máy tính giúp cho công việc trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn.
Tới năm 1988 khi Bill Gates giới thiệu bộ phần mềm văn phòng Microsoft Office và tới năm 1990 khi nó được đưa vào sử dụng chính thức thì ngành kế toán tiếp tục có một chuyển mình vượt bậc mới, công tác ghi chép tính toán sổ sách diễn ra nhanh chóng và chuẩn xác hơn. Mọi hoạt động đều có thể thực hiện được trên ứng dụng Excel, sử dụng các hàm có sẵn trong công cụ này để tính toán vô cùng tiện lợi và nhanh chóng.
Kế toán ngày nay chứng kiến một cuộc cách mạng cải tiến mới khi mà phần mềm kế toán chuyên dụng ra đời. Với phần mềm kế toán mọi hoạt động kế toán ghi chép và tính toán trở nên nhanh chóng và chuẩn xác hơn bao giờ hết, kế toán viên chỉ cần nhập số liệu phần mềm sẽ tự động tính toán và cho ra kết quả. Không cần phải nhập các hàm và các thao tác như trong Excel nữa.
Với sự phát triển nhanh chóng vượt bậc của kinh tế công nghệ và đời sống, hoạt động sản xuất kinh doanh cũng được mở rộng và tăng lên đáng kinh ngạc để đáp ứng nhu cầu ghi chép một khối lượng công việc ngày một lớn hơn thì ngành kế toán cũng phát triển nhanh chóng không kém.
